ЯЛТАН[йаºлтан], җалтан, йалтан-йŏлтан, җәлтән – барысы да диал. (к. ТТДС I: 581) «быстро; быстро реагируя; быстродействующий» ~ кырг. жалтаң «курыккан, өреккән» < бор. кыпч. *йалтаң «куркынып, тизгер булыр киткән», шуннан: тат. (Тумашева 1992: 67) йалтаңла-у «әрле-бирле чайкалу», башк. (БТДҺ: 108) йалтаңда-у, кырг. жалтаңда-у «куркынып алан-ялан карану». К. ш. ук себ. йалтайла-у «шүрләү», кар. йалтай, башк. йалтай, йалтан, йалтаң «ялкау» ~ гом. кыпч., үзб., чыгт., төр. һ.б. йалтақ, кырг. җалтақ, каз., к.-калп. жалтақ, шор. чалтақ «ялагай, тиз бирешүчән, чәрексез» – бор. *йалта- «ялт итеп карану яисә тайпылу» сүзеннән. Чаг. уйг. йалдан-, хак., тув. чалтан-, алт. дьалтан- «ялтанлау, куркып тайпылу; эштән тайчыну» һ.б. (бу рәттәге бүтән кайбер сүзләр тур. к. ЭСТЯ IV: 101–102, тик анда тат. теле материалы һәм йалтан-у фигыле китерелми). К. Чалдун, Ялтан-у, Ялтар-у һ.б. түбәндәгеләрне.