ЯЛПАЙ-У[йаºлпай-], диал. җалпай-у, җәлпәй-ү «уплощиться, сплющиться, широко и низко оседать» < гом. кыпч., үзб. йалпай- (кырг. җалпай-, каз., к.-калп. жалпай-), як. налбай- id. ← йалпы//йалпа (к. Ялпы ). Чаг. ш. ук җәлпәлән-ү, йәлпәлән-ү «яньчелү» (ДС III: 223); чаг. монг. йалба-, далба- «юкару, ялпаю». Бор. кыпч. *йалмал- (төркм., башк. йалпар-) варианты да булган (к. Ябалдаш ). К. ш. ук себ. (Тумашева 1992: 66) йалбырсак, йалпырсак «киң, киңчә» ← *йалпы-р-у «ялпаю; ялпы булып китү». К. түбәндәгене.