Тэтимол 2015

ЯЛМАН I[йаºлман], диал. җалман «крыса»; диал. (независимо от фонетического варианта) «тушканчик; крот», к. ш. ук ялмақ «тавышкан» (ТРС 1966), себ. йалман «суслик» (Тумашева 1992: 67) ~ каз. диал. атжалман «күсе», нуг. йалман «тозлакта үсүчән үлән төре» ← йалман қулақ, к. үзб. йалман кулоқ ~ каз. жалмаң қулақ «ялманколак», төркм. йалман қуйруқ – үлән атамалары, калм. йалмң «ялман»; бүтән чыганакларда төгәллек юк: алт. ялбан, алт. диал. (Радлов III: 190) дьалман «кечкенә бер хайван», «күсе төре», бор. кыпч. (Мелиоранский һ.б.) йäлман «җир тычканы». ЭСТЯ (IV: 97) авторлары бу сүзне йалма-у сүзеннән дип аңлаталар, ләкин к. чыгт. (Боровков 1961: 46, 264) йалман, йäлмäн «җитез, елгыр», төркм. (Будагов II: 362) йәлтан, йәлман < фар.-төрки йәлмананд «җилдәй җигез», бор. төрки (ДТС: 231) jamlan «күсе төре» ← jam «чүп, тирес»? Тат. йалмак варианты экспрессив ясалма булырга да мөмкин. Чаг. түбәндәгене.



Предыдущая статья            Следующая статья