ЯБАГА[йаºбаға], диал. җабаға, җабағы (ДС I: 260) «линяющий; линяющий (однолетний) жеребёнок; шерсть-линька» > мар. (Саваткова: 235) явага «ике яшьлек бия», удм. ябалга «икенче яшьтәге колын; ябага», чув. (< кр.-тат. яки нуг.) йопах, йупах «ябага йон», йупах тыйха «ябага тай» < гом. кыпч. *йабаға, ком., нуг. ябағы, каз., к.-калп. жабаға, кырг. җабаға, к.-балк. җабағы, аз. йапағы, йапағи һ.б. < бор. төрки (ДТС: 221) japaγu, jabaqu id., к. ш. ук кар. йапаға «кыркылган йон», гаг. йапаа «йон, сүс», бор. төрки уapaγu qoj «куе йонлы сарык» (к. Clauson: 874–875); сүзлекләрдә бор. төрки jap «йон» сүзеннән икәнлеге күрсәтелә, әмма ясалышы аңлатылмый. Безнеңчә, сүзнең бор. яңгырашы удм. телендә сакланган йабалга сүзендә: йаб-а-л-ға; йап → йапа- «йонлау, йон үсү» (шуннан аз., төр. йапақ, yapak > тат. диал. йапақ «ябага») → йапал- «йонлану, үзендә куе йон үсү» → йапалки (төркичә) > *йабалгы яки *йапалга(й) (монголча) > ябагы, ябага-. Монг. дагаки «ябага» < ǯawақи < алт. дьябақы. Рус. ябага, ебага, джабага, чибага, джибага «язгы сарык йоны; ябага тай» тур. Аникин: 182, 195, 720; Räsänen 1969: 188; ЭСТЯ IV: 125–126; Ахметьянов 1989: 79. К. Ябык I.