ЭЗ «след» < гом. кыпч., гом. угыз. из < бор. төрки (ДТС: 221) jiz ~ кар. йыз, к.-балк., нуг. ыз, төркм. ыйз, ыыз, ииз «эз, билге; кыланыш» ~ чув. йĕр «эз» – бор. гом. төрки сүз. ЭСТЯ I: 383–385, 646–647; Федотов I: 198; Мухамедова 1973: 93.

Дерив.: эзле, эзсез . К. Эзәк, Эзәр II, Эзәрлә-ү, Эзлә-ү. Эз ~ ыз гомумән катлаулы тарихка ия булган сүз; тормышта киң кулланышлы төшенчәләрне белдергәнлектән, аның беренчел мәгънәсен билгеләү дә кыен; һәрхәлдә ызан (к.) сүзе белән чагыштыруларга без каршы, чөнки монда кискен мәгънә аермалары килеп чыга. Чыгт. һ.б. (Будагов I: 191–192) иҙ- «җибәрү, юнәлтү» белән чагыштыру да бәхәсле.