ЧЫБЫТ-У (ТТДС I: 494) «разобрать по порядку; размотать и снова замотать; включать» ~ башк. сыбат- «тәртип белән тезү (яки сүтү)», сыбата «мичәүләп (җигү), мичәү» ← *чыбы- < *чобы- «(тәртип белән) тезелү (яки сүтелү)» сүзенең йөкл. юн.; чыбыт-у ш. ук чыбылт-у формасыннан да килеп чыга (-л- редукцияләнә) ала. К. югарыдагыларны. Чыбыл-у, чыбыр-у, чыбыт-у сүзләре чуал- < чобал-у (к.) белән тамырдаш, әмма соңгысына антонимнар. Ихтимал, бор. телдә үк чубу- һәм чуба- фигыльләре уртак тамырдан антонимнар булгандыр, тик бу фараз мисаллар белән расланмый. Дөресрәге – ниндидер тел даирәсендә чобал- < чубал- «сүтелеп сузылу һәм тезем тәртибен югалту» мәгъ. өстенлек иткәндер. Уңай мәгънәнең киресенә әверелүе кер «пычранты» һәм кер «юылып эленгән нәрсә» мәгънәсен алуы мисалларында да күзәтелә. К. ш. ук Чүмәлә. |