Тэтимол 2015

ЧАК III, чак-чак, диал. (Тумашева 1992: 233) цак, диал. чәк (чәк кенә), цәк «едва; едва-едва; еле, еле-еле», себ. «сила; напряжение, предел, предельное напряжение». Чак I сүзенә баглы, к. кырг., ком., кар. чақ (нуг., каз., к.-калп. шақ) «таман; чикләнгән; чигендә торган; соңгы чиктә», алт. (Баскаков 1972: 265) чақ «көч, көчергәнеш» һ.б.; «көч» мәгъ. тар ареалда гына (себ. тат., Көньяк Себер төрки) кулланыла. Тат., башк. (ТТДС: 471–472; БҺҺ II: 198) чақ, сақ «әле генә», «таманысы» мәгъ. тат.-башк. ареалында гына теркәлгән. К. ш. ук төр. çаk «нәкъ».

Дерив.: чаклы (чаклык, чаклым); чак кына (чәк кенә, цәк кенә, берцәк кенә) тәгъбирендә чак сүзенең «кечкенә үлчәм берәмлеге» мәгъ. чагыла. К. Чак, Чакла-у . Федотов II: 425–426 (чак I сүзе белән бергә карый).

Чак III сүзе күрше фин-угор телләренә дә кергән.



Предыдущая статья            Следующая статья