Тэтимол 2015

УР «глубокая канава, ров (в частности – вокруг крепости)», «дренажный канал в болотистой местности» (Ә. Баян), диал. (ТТДС: 456) «ложбина с крутыми берегами» > чув. ур, мар. ор, ур, удм. ур < гом. кыпч., чыгт. (Радлов I: 1046) ор, хак., уйг. ора id. «ясалма чокыр; чокырлы вал», кар. Ор «Кырымдагы Перекоп муентыгы һәм шәһәрчеге (кальгасы)» ~ мар. диал. (Упымарий: 147; Саваткова: 108) ор «җир өеме белән генә уратылган кальга» һ.б. ~ ур «чокыр; ачыклык, казынты»; бу сүзнең фигыль коррелянты да бар: хак. ор-, як. ороо-, оруо-, чув. вар- «канау яки канал казу». К. ш. ук себ. (Тумашева 1992: 161–163) ōрō, ора, оро, к.-балк. уру, алт. оро «чокыр, баз», хак. диал. оры, төркм. уры, чыгт., үзб. (ЎХШЛ: 269) ора, ору, каз. ура «бәрәңге, яшелчә, орлык һ.б. саклау өчен мөгрәп», бор. төрки (ДТС: 371 һ.б. чыганакларда) oru «зиндан (җир астындагы)» һ.б. шул ор- фигыленнән ясалган булса кирәк. К. Урай, Урык. Räsänen 1969: 364; Мухамедова 1973: 181; ЭСТЯ I: 466–468; Федотов II: 283; Нестеров 1980: 66–73; Гарипова 1998: 110–111.



Предыдущая статья            Следующая статья