Тэтимол 2015

ТҮЛӘК IIдиал. (трбс.) «тихий, скромный, кроткий», «ягнёнок» ~ чув. түлек id. < чыгт. түлäк, кырг. түлүк id.; бор. төрки (ДТС: 579) töläk, төр. (Мухамедова 1973: 173) дöлек, тöлек «хәрәкәтсез; тыныч», tüläk «йон кою чоры», тат. диал. (Тумашева 1992: 220) түләгә «бәрән» ~ хак. тöлеге, алт. тöлöгö id. ~ монг. тöлöг «бер яшьлек бәрән» (йонын алмаштыру чагы), бор. монг. tölgen id. һ.б. К. ш. ук уйг. тöллә- «йон алмаштыру» ~ кырг. түлö-, алт. тöлö- һ.б., төр. диал. (ҮTS: 71) dölek «тыныч, ышанычлы», төр. dülenmek «тынычлану» ~ яз. монг. (ССТМЯ I: 223) dölügen «тын, тыныч», к. Будагов I: 403–404. К. Төлә-ү, Төш.

Бу сүздә, күрәсең, ике аерым сүзнең контаминациясе бар: бер яктан, *түлэ- > госм. дүлэ- «тынычлыкта калу (йонын, каурыен алмаштырган хайванат кебек)», икенче яктан, түләк < тöлäк «яңа туым; бәрән» һ.б. Räsänen 1969: 504; Rоnа-Таs 1972; Номинханов 1975: 209; Федотов II: 261. Рус. тулугун, тулюгун «түләк» (< монг.) тур. Аникин: 562.



Предыдущая статья            Следующая статья