ТУЛГАУ[тулғаw] «песнь-речь; рассуждение в форме песни» (к. Исәнбәт III: 64) < гом. кыпч. толғаw id. («тарихи җыр» дип тә тәгърифләнә) < гом. кыпч. толға- (кырг. толғо-, ком. толғы-) id. чыгт. (Будагов II: 751), каз. толға-, төркм. һ.б. долға- «шигырьдә мактау; әкияттә шигырь сөйләп, җыр җырлап алу», кырг. к. ш. ук «уйлап хөкем чыгару», як. толқуй «фикер, идея» һ.б. К. Тулгавыл, Тулгак.

Бу сүз тулга-у (к.) белән гомоген булырга мөмкин («әйләндерү > фикер йөртү»). Икенче яктан, к. монг. тоғул > тув. тоол «әкият, эпос» (толға- < тоғулға- булырга мөмкин).