ТЕШЕ, диал. (ТТДС: 435) тышы «самка (домашних животных)», иск. «самка; женщина» < гом. кыпч., уйг., чыгт. һ.б. тиши, алт. тижи, тыжы, хак. тĕзĕ, тызы, як. тысы ~ тыһы, угыз. диши, тув. дижи id. < бор. төрки (ДТС: 563–569) tiši, tïšï «хатынзат». Бу сүз тур. күп язылган, к. Räsänen 1969: 482; Clauson: 560; ЭСТЯ III: 244–245 һ.б. Этимологиясе бәхәсле: кайбер телчеләр теше < тиши < киши «кеше» диләр, икенчеләр бор. һинд. dariši «кыз, хатын-кыз» сүзеннән чыгаралар һ.б. Без дә бер гипотеза өстик: тиши < тыши < кыт. тàңши «кергелектәге бикә» (рус. «госпожа в приёмной») – бу гипотеза палаталь һәм веляр вариантларның янәшә килүен яхшы аңлата (бер очракта веляр беренче иҗек, икенче очракта – палаталь икенче иҗек).

Дерив.: тешекәй (к. ТТДС II: 296).