Тэтимол 2015

ТАРХ, тарых иск. «вычитание (в арифметике)». Иске тат. кулланылган бу мәдәни терминны совет власте елларында шактый тупас (чөнки чиктән тыш күпмәгънәле) алу (рус. «взятие») сүзе белән алмаштырганнар. Гар. телендә т̣арх (← т̣рх) «алу, чигерү», т̣арахä «товарны үлчәгәндә аның төрү-каплау әйберләре авырлыгын исәпкә алу». Шуннан ук рус. тáра < ним. яки ит. tárah «товарның савыты, кабы – чүбе» сүзе килә. Kluge: 906.

Гар. т̣рх «алып ташлау» тамырыннан күп кенә бүтән сүзләр дә ясалып, кайберләре киң таралыш алганнар; мәтрух «ташландык; алынмыш, алына торган сан» (мәс., 5–3=2 тәгъбирендә 3) тат. телендә дә кулланылган. Безнең элекке математик терминология хәзергедән байрак вә кулайрак булган.



Предыдущая статья            Следующая статья