Тэтимол 2015

СҮР-Ү «отговорить; охладить, умерить (пламя печи)» ~ чув. сүр-, сĕвĕр- «сүрү, сүрән итү», мар. шöр- «сүтү; (винтны) кирегә бору; сүрү» (к. Иванов, Тужаров: 283; Саваткова: 216) – моннан башк. һүр- «сүрү» һәм «толымны һ.б. сүтү» бер үк сүзнең төрле мәгъ. икәнлеге күренә, чаг. ш. ук удм. сöр- «вату, бозу, яраксыз итү һ.б.» ← төрки сöр- < *сöгүр- id. Бу сүзне як. сöрүˉн ~ монг. сöрүүн, бор. монг. särigun «салкынча» сүзе белән бәйләү (Егоров 1964: 199), безнеңчә, ышандырып бетми. Сүр- < *сүвĕр- Идел-Урал (Идел-Чулман) региональ сүзе, бүтән төрки телләрдә күренми. Мәгәр к. бор. төрки (ДТС: 498) sevrä-, sevrit- «бетерү, җую; сүрү; сирү»? К. Сүрән, Сүрел-ү.



Предыдущая статья            Следующая статья