Тэтимол 2015

СИРМӘ-Ү (Троянский I: 574), сәрмә-ү (М. Гафури һ.б.) «ощупывать; схватить, хватать, воровать» ~ башк. һәрмә-ү id.< гом. кыпч. сэрмэ- «кул сузып тоту, тотып алу һ.б.» (төрле телдә мәгъ. төсмерләре бар) < бор. төрки serme- «балык сөзү» (к. DLT II: 349) – ләкин бу төп. мәгъ. түгел, к. бор. уйг. sermemiš suttin kaymak (Clauson: 853) «сөт өстеннән каймак җыеп алмыш». Безнеңчә, сирмә- < сэрмә- > сәрмә- нигезе бор. гом. төрки *сэр- «сизү, капшау» фигыле белән тамырдаш (к. Сиз-ү ), шул фигыльнең кабатлану формасы (сэр-мә-, чаг. кар-у һәм карма-у, көр-ү һәм көрмә-ү). К. Сир-ү II. ЭСТЯ VII: 264.

Сирмәү ~ һәрмә-ү сүзенең дериватлары башк., каз. һәм к.-балк. телләрендә күп. К.-балк. сермеш «сугыш, якалаш», сермеш- «сугышу» үзенчәлекле.



Предыдущая статья            Следующая статья