Тэтимол 2015

СӘКЕ, диал. сике, сәйке (ТТДС I: 384) «нары; ровная, широкая доска для настила и других работ», башк. һике id., ш. ук «савыт-саба өстәле» ~ чув. сикĕ, мар. (Упымарий: 254; Иванов, Тужаров: 271, Саваткова: 198–200) шугы, шäгы «сайгау; зурат, күтәртеп ясалган кибән аслыгы», «алтарь, корбанлыклар куела торган өстәлчек», чув. сакы «уша», морд. М. шяке «юылган җепне ураткыч, шүргеч» ~ кр.-тат. seke. каз. сәкi «диван», аз. сәки, кырг., төркм. секи «сике, тапчан; яссы өсле чыгынты; балчыктан өелгән сәке», төр. seki «сүтун (колонна) төпсәсе, пьедестал; терраса», бор. төрки (ДТС: 494) sekü «сәке» ~ көрд. seku «таш сәке; платформа; сәхнә һ.б.ш.» – чыгышы бәхәсле сүз: берәүләр бу сүзне фар. сäңки «таш, таштан ясалган» сүзеннән дип уйлыйлар, икенчеләр тунг.-маньч. > як. сäктä, сäксä «аска җәелә торган нәрсә, ястык һ.б.ш.» (к. Пекарский: 2150–2154) сүзләре белән чагыштыралар; к. чув. сакси «сәке» (Ашмарин XI: 23, ләкин бу сүз тат. сәкесе сүзеннән булуы ихтимал), венг. (Gombocz: 181) szek «урындык; өлкә (!)». Räsänen 1969: 408; Федотов II: 5–6; ЭСТЯ VII: 224–225.

Дерив.: сәкеле, сәкесез; сәкелек. Сәке ~ сике «как (ашамлык) үлчәү берәмлеге» кызыклы.



Предыдущая статья            Следующая статья