Тэтимол 2015

МАНТЫ-У, (трбс.) маңды-у, мандык-у «поправляться (после болезни, кризиса); развиваться (пережив трудности)», себ. (Тумашева 1961: 164; Тумашева 1992: 148) манта-у, маңда-у «максатка якынлашу», мантык-у «ашкыну; ашыгу» ~ башк. (БТДҺ: 228–229) мандық-у «манту, савыгу», мантық-у «ашыгу; каушау», манда-у «мыштырдау; карарсызлану», ман йулатма-у «якын да җибәрмәү» (ман «адым»), каз. манды- «тизләтү, тиз эшләү» (> мандым «темп; эштәге энергия») – карлук телләреннән булса кирәк, к. уйг. маңда-, алт. маңта- «шәп хәрәкәтләнү, чабу», үзб. (ЎХШЛ: 176) маңды- «кинәнү, уңышка ирешү», тув. манды- «чәчәк ату, үсешү» һ.б. < маңыт-у «алга җибәрү, кызулату» сүзеннән була ала, к. себ. тат. (Тумашева), уйг., тув., алт. һ.б. маң- «кызу атлау; әрле-бирле йөренү, интенсив хәрәкәтләнү», маң «чабыш адымы; максат; үсешү; чәчәк ату». Будагов II: 198; Радлов IV: 2006–2009; ДТС: 337; ЭСТЯ VII: 31–34 (тәфсилле, ләкин тат.-башк. материалы китерелми).

Дерив.: мандыр-у «(эшне) алга җибәрү; кызулату, уңдыру». Чаг. Мавык-у. К. Маңыл ~ Мәлем.



Предыдущая статья            Следующая статья