Тэтимол 2015

КЫЙГЫР, диал. кыргый (ДС I: 106) «ястреб-перепелятник, чеглок», күч. «крайне хваткий, ловкий человек, жиган» > чув. кăйкăр, каз., кырг., алт. қыйғыр, госм. қырғай, чув. хĕрхи, хĕрхү, мар. кыргивараш ~ уйг. қорғуй, қурғуй, куман. korγuj, урта төрки қырғы, қуруғы, қарқуй (> тат. диал. каргы, к. Исәнбәт I: 608) id., бор. төрки γurγuj «иң кечкенә лачын төре» (Räsänen 1969: 266) ~ яз. монг. qïrγui (Поппе 1938: 406) id.; бу сүз слав. телләренә дә киң таралган: болг. Д., серб., иске слав. крагуй, чех. krahujec, слов. korgujь, пол. krogulec һ.б. (Булаховский: 153–197). Кош атамалары ясагыч -гай, -гуй кушымчасына караганда, һичшиксез төрки-монгол сүзе: кыйгыр < кыргый < кыргуй. Кыйгыр-у сүзенә катнашы юк. Федотов I: 248; ЭСТЯ VI: 232–235 (бик тәфсилле).



Предыдущая статья            Следующая статья