КУЗГЫ-У, куҗгы-у, куҗ-у (ТТДС I: 213) диал. «усиливаться (о процессах); возбуждаться; раздражаться» ~ башк. қужы-у, қузы-у, (БТДҺ: 202) куҗгы-у, кузгы-у id. Кузгы-у, куҗгы-у <* кузык-у, *куҗык-у булса кирәк (ягъни козы-, коҗы- нигезенең интенсивлык формасы). Нигезе – гом. кыпч. (кр.-тат., к.-балк., кырг. һ.б.) қозу-, каз. қозы- «ярсу, ярсыну», ш. ук. «ярсыту» ~ төр. диал. кооz-, коz- id. төркм. > каз. (ҚТДС: 58) ғооз «шаян; тынгысыз (бала)». Чаг. Кузга-у.

Дерив.: куҗгыту «ярсыту (мәс., бал кортларын туздырып)» – төп фигыльдән ешрак кулланыла; куздыр-у (ЗДС: 421) «котырту».