КОТЫР-У[кŏтŏр-] «взбеситься, бушевать; беситься», диал. «разгневаться», себ. «бежать, мчаться, метаться» > чув. кăтăр-, хăтăр- < болг. *һŏтŏр- > мар. ытыр- id. < гом. кыпч., уйг., үзб. қутур-, алт. диал., госм. қудур- id. Чаг. як. қутур- «шаман җыр-тулгауларын башкару» (қутуруқ «шаман җыры, котырыгы») ~ тув. кудуур- «кайгыру», бур. годоор- «тынычсызланып чабышу». Чаг. Коен, Койрык, Коткы. Радлов II: 1003; Федотов I: 263. Räsänen 1969: 305 (тел. kut- «хәлең беткәнче чабу» сүзен китерә).

Төр. kudur «котырган, котырынкы» < бор. *қутурғ < қутурғу булса кирәк. Чаг. чыгт. қутуз, госм. қудуз һ.б. «бик усал кыргый үгез төре» (-рғ > -з). Чаг. Котый, Кутаз.

Дерив.: котырын-у, котырыш-у, котырт-у; котырык.