КИРТМӘ I, кәртмә (ЗДС: 292, 314) «срубное сооружение; небольшой сруб, охотничий домик в лесу», «зарубка» диал., башк. (Тумашева 1992: 96, 99; БТДҺ: 145) «забор из плах (из расколотых надвое брёвен: прежде, когда распиливать бревна на доски, было трудно и дорого, нередко обходились плахами)» ~ алт. кäртмä, кертпе, рус. (төрки телләрдән, к. Аникин: 224) керма, кортма, кртма, кыртма «төрле максатларда ясалган бура» ← кирт-ү, (ЗДС: 292) кәрт-ү «бурау һ.б. ← гом. төрки кирт-, кэрт-, кәрт- «киртү».

Бу махсус мәгъ. сүздән тыш, төрки телләрдә тат., башк. диал. киртмә ~ кәртмә «баскыч; басма» һ.б.ш. сүзләр регуляр рәвештә ясалып тора. Чаг. Киртләч.

Киртмә сүзенең ихтимал булган киртмән вариантыннан кирмән (к.) сүзе дә килмиме икән фикер туа (гадәттә кирмән сүзен монг. теленнән диләр).

Дерив.: киртмәлә-ү, киртмәле.