Тэтимол 2015

КИЕЗ [кийĕз] «войлок, кошма; ковёр» ~ башк. диал. көйөз (БҺҺ II: 109) ~ нуг., кырг., иске кыпч. кийиз, кииз, каз., үзб., уйг. кигиз, алт. кийис id., алт., монг. кебис «келәм», бор. монг. kibez «мамык», бор. төрки (МК) kiiz, kiwiz «киез; киҗе», küvüz «киез; мамык» (к. DLT I: 366; DLT III: 164; ДТС: 306, 311, 331), тув. кидис «киез» ~ маньч. кэбису «киез, келәм», бур. хибэс «келәм» һ.б.; чаг. кыт. цзи < *кей «келәм», цзибūнь < *кейбир «Кашмир; келәм» (ССТМЯ I: 444).

Интервокаль й ~ ҙ ~ w ~ б чиратлашу бүтән кайбер гом. төрки тамыр сүзләрдә дә күзәтелә (к. Ияр ). Рус. ковёр < бор. төрки *коwур < кавур < кәйбур булса кирәк, к. Кәвер.

Киез итек тур. к. Кизтек . Räsänen 1969: 112; Федотов I: 287; ЭСТЯ V: 83–84 (киез һәм кәвир сүзләрен чагыштыруга каршы).



Предыдущая статья            Следующая статья