КАТАУ[қаºтаw] «небольшая крепость на границе» (к. мәкаль: мал – кырау, баш – катау, ягъни мөлкәт тиз бетүчән, ә тереклегең кальга кебек тора) < иске уйг., чыгт. қатаң, қатағ «киртә, барьер», хак. хадағ < бор. төрки (ДТС: 401) qadaγ, бор. монг. xadaγa «гөнаһ; тыю». К. «Угызнамә»дә қадағла-, қатағла- «чикне катау куеп саклау», к. ш. ук тув. ката- «көтү көтү, терлек саклау» > алт. када- «көтү; саклау», к. бор. монг. xadaγa-la- > хәз. монг. хадгала- «саклау, яшерү, асрау», хит «катау». Чаг. ш. ук чув. хÿте «койма, дивар». К. Катаган. Чаг. Кутан. Будагов II: 4 (бик аз әйтелә). Башкортстандагы Катау елгасы шуның ярларында булган кирмән сүзеннән булса кирәк. Әмма катау дигән кабилә дә булган, имеш. |