ИШЕК «дверь» < гом. төрки (Радлов I: 908) эшик, эшүк, иишик, бор. төрки (ДТС: 185–186) ešik «ишек, тупса», ešük «ябу, ябынча» ← ešü- «ябу, каплау» (чаг. ш. ук КБтә Йарук дүнйа йүзкә эшүнсә эшүк… «Якты дөнья йөзенә ябулык ябынса…»). Нуг., каз., к.-калп. эсик, исик, тув. диал. (Радлов I: 726) äjik «ишек» – фонетик вариантлар; угыз телләрендә эшик, эшүк, әшүк «ишек тупсасы» һ.б. (күп вариантлар). Чув. алăк < болг. *әлĕк, бор. төрки (ДТС: 169, МК, КБ) el, il «ишек төбе, бусага», чаг. гом. тунг. (ССТМЯ I: 293) ū-, ūл- «керү». Сүзнең бор. тамыры *эл (шуннан *элчик >> ишек) дип уйларга мөмкин. Будагов I: 198; Räsänen 1969: 151; ЭСТЯ I: 396–398; Федотов I: 135.

Дерив.: ишекле, ишексез; ишекче; ишекчек. Чыгт., төр. һ.б. эшик агасы «ишек агасы; сарай хезмәтчесе, церемонимейстер» булган.