ИРТӘН «утром», диал. (М. Гафури) «утро», диал. иртĕн «утро; утром» < гом. кыпч., алт., тув. эртэн < эрттэн (сирәк очрый), нуг., каз., к.-калп., чыгт. эртэң, эртәң сүзен Э.В. Севортян (ЭСТЯ I: 305–306) эр-таң кушма сүзеннән дип аңлата да, эртә «иртә» сүзенең инструменталь килешеннән дә булырга мөмкин, ди; алт. (Баскаков 1972: 275) эртин «иртә» соңгы фаразны куәтли. Чаг. ш. ук яз. монг. erten «иртә» (к. Иртә ). Гомумән, иртән сүзенең төрле чакта төрлечә ясалып, бергә консолидацияләнүе дә ихтимал, к. Иртәнчәк.

Дерив.: иртәнге, иртәнгелек.