ИЗ-Ү «толочь; мять; месить; раздавливать», күч. «жестоко обращаться, эксплуатировать» < гом. кыпч. эз- id. ~ уйг., угыз. әз- (к. Радлов I: 887; ЭСТЯ I: 235–236) id., бор. төрки (ДТС: 192) е-, ez- «хайванның тиресен сую» һ.б. (бу сүзнең мәгънә диапазоны бик киң); М. Рясянен (Räsänen 1969: 52) аны монг. erü- «казу» белән чагыштыра. Чув. ир- «изү» сүзен тат. из- белән чагыштыру (Федотов I: 170) шикле, чөнки ул чув. сүзе < тат. иер- (к. Иер-ү ) булса кирәк.

Дерив.: изел-ү (бор. төрки ezil- «изелү, бозылу»), изеш-ү, издер-ү; изгеч; измә; изүче («эксплуататор» мәгъ.) һ.б.