Тэтимол 2015

АСУ иск., кит. «полезность; выигрыш, профит» > мар., морд. асу, чув. ус, уссă, усă < гом. кыпч. асу < бор. төрки (ДТС: 60 һ.б.) асығ id. ~ монг. ашиг, асик id.; күп төрки телләрдә очрый һәм күрше телләргә дә кергән (бор. төрки ядкәрләрдә асығ «файдалы булу» асы- тамырыннан), төр. аssı «асу, процент», ~ маньч. ajcu, ajши «файда, табыш, сәмәрә, тырышлык нәтиҗәсе һ.б.» < кыт. ай си, ай ши «табыш, процентлар» – төп мәгънәсендә «йок, касмак, утырган тузан, борак оны» – сәүдәгәрләр телендә табышны кечерәйтеп әйтүдән. Кыт. ай-си-гу, ай-ши-гу – «беркадәр, бер данә табыш».

Бор. аси тамыры төрки телләрдә бик тармакланган һәм күп дерив. биргән (бу хәл бор. төркиләрнең сәүдәгәрлеге белән аңлатыла). К. Аслам, Ашы. Радлов I: 541; Будагов I: 48; Боровков: 61 (арытабангы әдәбият күрсәтелә); Федотов II: 290–291; Тимергалин: 35–36.



Предыдущая статья            Следующая статья