Тэтимол 2015

АЛЫС «далёкий (на горизонте); горизонт» ~ башк. алыç, нуг., ком., кырг., каз., к.-калп. алыс, алыйс, уйг. алис, үзб. олис, чыгт. (Будагов I: 84), алус, алүз, «ерак, ераклыгы», алт. алыс «ышыкланган урын», тув. алыс «чыганак, тамыр; ерак; күренешнең асылы» < монг. алс, алус «ерак, алыс» > як., эвенк. алыс, алус «бик тә, үтә».

Этимологлар бу сүзне алсын «кар астында калган, яшеренгән» (к. Алсын ), аннары бор. монг. ali ~ кор. al «яшергән ашлык» һ.б.ш. сүзләр белән баглыйлар. Иванов 1993: 34–35.

Алыс сүзе, шулай итеп, монг. ali-sun (-sun массаны белдергән кушымча) кабаттаркалышыннан килеп чыккан; алыс яки алисуннан тат. һ.б. алсын (диал. алыс) «кар астында калган үлән – тибендәге мал ризыгы», ш. ук «ерак токым (дүртенче буыннан соңгылар)» сүзе ясалган. К. ш. ук Асый. Чаг. Ал III, Ас I.



Предыдущая статья            Следующая статья