АВЫЗ [аºw ы̌з], диал. (Тумашева 1992: 16) ағыс, әwүс «рот» < гом. кыпч. awыз, аwуз < гом. төрки, бор. төрки ағыз//aγız ~ чув. çăвар < *җаwар < җағaр//җагыр «авыз», «чәйнәгеч» (хатыннар теленнән!), бор. төрки jaγ, ǯaγ «яңак сөяге» сүзенең күп. (яисә икелек) формасыннан (С.Е. Малов этимологиясе). Бүтән этимологияләр: 1) бор. монг., бор. төрки аң «ярык, тишек, авыз» сүзеннән, имеш (ЭСТЯ I:81–82); 2) кор. aguri «авыз» белән тамырдаш (?) (Рамстедт). Хак., шор. аас, алт. уус кебек вариантлар кыпч. телләреннән, икенчел. Räsänen 1969: 8; Федотов II: 90.

Авыз күпмәгънәле продуктив нигез: авызлан-у, авызлык һ.б.